Prof. Dr. Osman Eğri
Semah dönen müslim (kadın) canların giydikleri kıyafetlerde bulunan renklerin Alevî geleneğinde özel anlamları vardır. Çeşitli kaynaklarda bu anlamlar açıklanmaktadır. Bu kaynaklardan birisi de Dürr-i Meknûn (Gizli Hazine) adlı yazma eserdir. Anadolu’da yaşayan dede ve babaların ellerinde, bazı tekke ve dergâhlarda bu eser bulunmaktadır.
Fakir, yıllarca yaptığım Alevîlik saha araştırmalarında çok sayıda Dürr-i Meknûn’a rastladım ve bu değerli eserleri dijitalize ederek arşivleme imkânı buldum.
Dürr-i Meknûn’da anlatıldığına göre; “Bir gün Sultân-ı Enbiyâ sallallâhu teâlâ aleyhi ve sellem Hazretleri otururken, Hazret-i Hasan ve Hüseyin geldiler. Rasûl aleyhisselâm şefkatinden İmâm Hasan’ı ağzından, İmâm Hüseyin’i boğazından öptü.
Ol zamân Cebrâîl aleyhisselâm nâzil oldu. Elinde üç şâl var. Biri sarı, biri kırmızı, biri kara idi.
Didi kim yâ Muhammed! Hak Teâlâ sana selâm kıldı ve buyurdu ki bu sarı şâlı Hasan giysün.
Ağzından öptüğün içün düşman elinden ağu (zehir) içüp sarı sarı kussa gerek ve bu kırmızıyı Hüseyin giysin. Düşman elinde şehîd olup öptüğün yerden boğazlansa gerek ve bu kara şâlı sen giyüp Hasan, Hüseyin’in yasın çeksen gerek ve sana ümmet olup Ali’ye tâlib olan kimseler On İki İmâm’ın Muharrem, Safer ayını yas tutmak gerek. İki ay olmazsa, bari kırk gün yas-ı mâtem tutmak gerek. Âl-i evlâdın gayretin çekmek gerek.”
İşte bu bilgi nedeniyle Alevî kadınlar semah dönerlerken mazlûm şehitler olan İmâm Hasan için sarı, İmâm Hüseyin için kırmızı ve onların yasını çeken Hazreti Muhammed için siyah renkleri üzerinde barındıran semah kıyafeti giyerler.
Giyilen elbise bile Hazreti Muhammed ve onun tertemiz Ehl-i Beyt’inin sevgisini, onların şehâdetinin de yas ve matemini dile getirir. Giyene de, o renkleri görene de nûr-ı îmân, âdâb u erkân, davaya nişân olur. Semah dönen cânlar sevgi ve üzüntüyü canlı tutarlar.
Hazreti Muhammed’e Medine’li Müslümanların verdiği ikrâr ve biatı taze tutarlar. Hazreti Muhammed’in torunları olan evlâd-ı Rasûl ocakzâdelere, dedelere olan bağlılığı perçinler, güçlendirirler.
Aşk olsun, pîrlerin huzûrunda, erenler meydânında aşk ile semah dönen, döndükçe yol ve ikrârına hizmet eden cânlara. Söz ile değil öz ile Hakk Muhammed Ali yolunun sâdık bendesi olan tâliplere.
Selâm olsun, Hasan ve Hüseyin gibi candan ve cânandan geçip şefkat ve merhamet, rahmet ve adâletin bâkî kalması için ikrârını üzerinde taşıdığı kıyafete yansıtan sevgi kahramanlarına…
İlgili